نشانه های تغییر شیمیایی
شما از کجا می فهمید که: ماست فاسد شده است ؟نان سوخته است ؟ آهن زنگ زده است ؟
حتماْپاسخ می دهید که مزه ی آن ٫ رنگش ٫بوی آن و یا حالت آن تغییر کرده و یا در آن چیزی را می بینید که قبلاْنبوده است و همه ی این گفته های شما بیان کننده ی نشانه های تغییر شیمیایی است.
هرگاه ماده ای دچار تغییر شود
ممکن است حالت آن عوض شود
ممکن است رنگ آن تغییر کند
ممکن است بوی آن عوض شود
ممکن است حباب های گاز در آن ایجاد شود
ویا ممکن است در آن ماده ی جامدی به صورت رسوب یا لخته بوجود آید.
توجه :همیشه دیدن حباب گاز یا نشانه هایی مانند آن به معنی شیمیایی بودن تغییر نیست. مثلاْ خروج گاز هنگامی که قرص جوشان را در آب می اندازیم نشانه ی یک تغییر شیمیایی است در حالی که نوشابه را که تکان می دهیم از آن گاز به صورت کف خارج می شود و این یک تغییر فیزیکی است .
آزمون شیمیایی
آزمایشهای ساده ای وجود دارند که به وسیله ی آن ها شما می توانید به وجود برخی از مواد پی ببرید مثلاْ :
اگر یک چوب نیمه افروخته را در یک ظرف گاز اکسیژن ببرید ٫آن چوب شعله ور می شود .
اگر روی ماده ای که نشاسته دارد محلول ید بریزید رنگ آن بنفش یا آبی تیره می شود.
اگر در محلولی مس وجود داشته باشد و شما یک میخ آهنی تمیز را در آن بیندازید یک لایه قرمز رنگ از مس روی آن می نشیند.
اگر در یک ظرف گاز کربن دی اکسید باشد و شما آن گاز را وارد آب آهک کنید رنگ آب آهک شیری یا کدر می شود.
همه ی مثال هایی که در بالا بیان شد نمونه هایی از آزمون های شیمیایی هستند.
اجزای یک تغییر شیمیایی
یک تغییر شیمیایی دو جزئ دارد : واکنش گر و فراورده
واکنش گر «واکنش دهنده » : همان موادی که در ابتدای تغیر شیمیایی وجود دارند و آغاز کننده ی آن هستند.
فراورده : ماده یا مواد جدیدی که در پایان واکنش شیمیایی به وجود می آیند.
اگر گوگرد را با براده ی آهن مخلوط کنیم یک تغییر فیزیکی رخ می دهد ولی اگر همین مخلوط را حرارت بدهیم آن ها با هم ترکیب شده و یک تغییر شیمیایی روی می دهد. در این واکنش آهن و گوگرد که از ابتدا بوده اند٫ نقش واکنش دهنده و آهن سولفید که در پایان تشکیل می شود نقش فراورده را دارند.
توجه : هر ۴ گرم آهن با ۷ گرم گوگرد وارد واکنش شیمیایی می شود و نتیجه ی آن تشکیل ۱۱ گرم آهن سولفید خواهد بود.
آبی که می خوریم را می توان به کمک جریان الکتریسیته به گاز های سازنده اش تجزیه کرد. شما به سادگی می توانید این آزمایش را انجام دهید. برای این کار به دو میله ی زغالی درون دو باتری قلمی و دو تکه سیم و یک ظرف که ته آن را دو سوراخ ریز کرده اید نیاز دارید.البته دو باتری قلمی سالم هم برای انجام واکنش نیاز دارید. میله های زغالی را درون ظرف به صورت ایستاده و با فاصله از هم قرار داده و می چسبانیم. به هر میله یک رشته سیم متصل است و این سیم ها به دو سر باتری وصل می شوند.وقتی مقداری آب و کمی نمک را در ظرف بریزید اطراف دو الکترود زغالی حباب های گاز اکسیژن و هیدروژن دیده می شود .از آنجا که در یک مولکول آب دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن وجود دارد ٫ بنابراین الکترودی که حباب های بیش تری در اطراف آن است محل تشکیل گاز هیدروژن و الکترود دوم محل تشکیل گاز اکسیژن خواهد بود.
اکنون شما به خوبی می دانید که در این واکنش که به آن تجزیه می گویند آب واکنش دهنده و گاز های اکسیژن و هیدروژن فراورده اند.
